ต้นมะกรูด

หนึ่งในต้นไม้ที่อยู่คู่บ้านพ่อจ๋ามาเป็นเวลายาวนาน ได้แก่ ต้นมะกรูด เจ้ามะกรูดต้นนี้ งอกงามอยู่ด้านหลังบ้าน ไม่แน่ใจเหมือนกันว่ามันอยู่มาตั้งแต่บ้านสร้างเสร็จใหม่ๆ หรืออาจจะมีคนรู้จักมอบให้พ่อจ๋ามาปลูกไว้ในภายหลัง

ตั้งแต่จำความได้ ฉันก็เห็นเจ้ามะกรูดยืนต้นตระหง่านอยู่หลังบ้านแล้ว หลายสิบปีก่อนนั้น ลานด้านหลังบ้านพ่อจ๋าเป็นลานทราย ทำให้ไม่มีต้นไม้ ดอกไม้ชนิดอื่นเติบโตในบริเวณนั้น เห็นจะมีก็แต่เจ้ามะกรูดนี่แหละที่อยู่รอดมาได้อย่างสง่างาม

หากนับกันตามอายุแล้ว เจ้ามะกรูดน่าจะเป็นรุ่นพี่ฉันเกือบปี เหมือนจะพอจำได้ว่าแต่ก่อนนั้น สมัยยังเป็นเด็กและต้องมีพี่เลี้ยง ภาพคุ้นตาเมื่อฉันไปเล่นซนบริเวณหลังบ้าน คือภาพของราวเชือกตากผ้าที่ขึงไว้ใกล้กับต้นมะกรูด และคุณพี่เลี้ยงที่กำลังสะบัดผ้าเพื่อกางตากที่ราว อืม...ตากเสื้อไว้ตรงนั้น ผ้าคงหอมไปด้วยกลิ่นมะกรูดแน่ๆ

เวลาผ่านไป จากลานทรายหลังบ้าน พ่อจ๋าได้ปรับปรุงพื้นที่ตรงนั้น โดยเปลี่ยนเป็นลานดิน มีการก่ออิฐ แบ่งพื้นที่บางส่วนสำหรับปลูกต้นไม้ และบางส่วนไว้วางข้าวของ อุปกรณ์ทำสวน

แม้สภาพพื้นดินและบริเวณโดยรอบจะเปลี่ยนแปลงไป แต่เจ้ามะกรูดก็ยังอยู่ยั้งยืนยง เติบโต ผลัดใบ และออกลูกดกจนหล่นเกลื่อนกลาดพื้นดินด้านล่างเหมือนอย่างเคย

แม่มักจะนำลูกมะกรูดมาผ่า แล้วหั่นเป็นแว่นบางๆ เอามาใช้ล้างมือ ส่วนคุณน้าเชฟจะใช้ใบมะกรูดเป็นส่วนประกอบในการทำกับข้าว บางครั้งคุณน้าจะเด็ดใบสดๆ จากต้น เอามาใส่ไว้ในกระป๋องข้าวสาร เพื่อกันมดและแมลงมาแทะเมล็ดข้าว นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านอีกหนึ่งอย่างที่ฉันได้ค้นพบ

วันนี้ เจ้ามะกรูดคงไม่เหงาอีกต่อไป เพราะไม่ต้องยืนต้นโดดเดี่ยวเหมือนอย่างแต่ก่อน เนื่องจากบริเวณโดยรอบ มีต้นไม้ ใบไม้ชนิดอื่นๆ มาอยู่เป็นเพื่อน ได้ตั้งวงคุยกันอย่างสนุกสนานทุกวันเลยล่ะ

Source

ภาพประกอบ: My own collection